A höfðaði mál á hendur Í og krafðist ógildingar á úrskurðum ríkisskattstjóra og yfirskattanefndar um endurákvörðun opinberra gjalda hennar fyrir gjaldárið 2015. Var hún talin hafa vantalið tekjur sem raktar voru til ólögmætrar úthlutunar úr einkahlutafélagi við afsal tiltekinnar fasteignar til hennar án endurgjalds. Landsréttur hafði staðfest niðurstöðu héraðsdóms um að fella úrskurðina úr gildi. Byggðist sú niðurstaða á að A hefði vegna sömu atvika verið með dómi Landsréttar sýknuð af ákæru um meiriháttar brot gegn skattalögum og peningaþvætti. Samkvæmt 4. mgr. 116. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 4. mgr. 186. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála var sýknudómurinn í sakamálinu talinn hafa fullt sönnunargildi um þau málsatvik sem í honum greindi þar til hið gagnstæða væri sannað. Hefði Í ekki hnekkt þeim atvikum sem sá dómur hefði verið reistur á. Hæstiréttur tók fram að sönnunarmat Landsréttar og héraðsdóms í máli þessu um ógildingu úrskurðanna hefði að öllu leyti tekið mið af kröfum laga nr. 88/2008 en ekki verið lagt sjálfstætt mat á málsgögn og atvik svo sem bar að gera í samræmi við fyrirmæli laga nr. 91/1991. Þótt Hæstiréttur gæti að jafnaði endurskoðað sönnunarmat og aðra þætti dómsúrlausna á lægri dómstigum í einkamálum hefði ekki verið lagt mat á sönnun atvika málsins á réttum lagagrundvelli og því gæti ekki orðið um raunverulega endurskoðun að ræða fyrir Hæstarétti. Dómur Landsréttar og dómur héraðsdóms voru því ómerktir og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar.

D höfðaði mál á hendur Á og krafðist ógildingar á ákvörðunum Á um að fella tvær bjórtegundir úr vöruvali Á og hætta innkaupum þeirra. Byggði D á að Á hefði verið óheimilt að byggja ákvarðanir sínar á framlegð vöru þar sem það viðmið ætti ekki stoð í lögum nr. 86/2011 um verslun með áfengi og tóbak. Samkvæmt 5. mgr. 11. gr. laganna setur ráðherra nánari reglur um vöruval, innkaup og dreifingu ÁTVR á áfengi. Reglurnar skuli miða að því að tryggja vöruúrval m.a. með hliðsjón af eftirspurn kaupenda, jafnframt því að tryggja framleiðendum og birgjum áfengis möguleika á að koma vörum í sölu í áfengisverslunum. Í 1. mgr. 24. gr. reglugerðar nr. 1106/2015, sem sett var á grundvelli tilvitnaðrar lagagreinar, er miðað við að framlegð skuli ráða vöruvali. Hæstiréttur taldi að þótt vera kynni í einhverjum tilvikum að vöruval á grundvelli eftirspurnar annars vegar og framlegðar hins vegar leiddi til svipaðrar niðurstöðu yrði að líta til þess að umrædd viðmið byggðust á ólíkum forsendum. Þau gætu því leitt til mismunandi niðurstaðna eins og raunin hefði verið í málinu en þær bjórtegundir D sem felldar voru úr vöruvali Á nutu meiri eftirspurnar en tilteknar aðrar vörur sem héldu stöðu sinni á grundvelli meiri framlegðar. Hæstiréttur áréttaði að lagafyrirmæli sem liggi til grundvallar skerðingu á atvinnufrelsi þurfi að vera skýr og verði ekki túlkuð með rýmri hætti, borgurunum í óhag en leitt verði af skýrri orðanna hljóðan eða afdráttarlausum vísbendingum í lögskýringargögnum væri uppi einhver vafi um túlkun. Þau skilyrði væru ekki uppfyllt í málinu og því fallist á það með D að þær ákvarðanir Á sem dómkrafa tók til hefðu verið ólögmætar þar sem þær skorti viðhlítandi stoð í lögum. Þar sem með því hefði verið brotið gegn lagaáskilnaðarkröfu 1. mgr. 75. gr. stjórnarskrárinnar voru þær felldar úr gildi.

Með breytingum á samþykktum L sem tóku gildi 1. janúar 2023 voru áunnin en óvirk lífeyrisréttindi yngri sjóðfélaga A-deildar til mánaðarlegs ellilífeyris lækkuð meira en þeirra sem eldri voru. Breytingarnar voru gerðar vegna nýrra forsendna um lífslíkur sem L bar að miða við í tryggingafræðilegum athugunum á fjárhag sínum frá og með árinu 2023. Í þeim forsendum var í fyrsta sinn gengið út frá því að þeir sem yngri væru myndu ná hærri aldri en þeir eldri. Í málinu krafðist A, sjóðfélagi í L, að 6. töluliður viðauka B við samþykktir sjóðsins yrði ógildur en þar voru breytingarnar útfærðar. Hæstiréttur taldi óvirk en áunnin lífeyrisréttindi njóta verndar 1. mgr. 72. gr. stjórnarskrárinnar og 1. gr. 1. samningsviðauka mannréttindasáttmála Evrópu. Talið var að þótt L hefði getað brugðist við breyttum reiknigrunni um lífslíkur með annarri útfærslu á breytingum á samþykktum sínum yrði að leggja til grundvallar að L hefði stefnt að lögmætu markmiði og að breytingarnar hefðu byggst á málefnalegum sjónarmiðum. Hæstiréttur taldi breytingarnar ekki hafa gengið gegn jafnræði sjóðfélaga eða brotið gegn meðalhófi. Að öllu framangreindu virtu var því talið að breytingar á samþykktunum hefðu verið innan þess svigrúms sem L naut, þær ættu sér næga lagastoð og fælu ekki í sér skerðingu á áunnum en óvirkum lífeyrisréttindum A í andstöðu við ákvæði stjórnarskrár og mannréttindasáttmála Evrópu.

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem staðfest var niðurstaða héraðsdóms um frávísun á máli Í ehf. á hendur Í frá héraðsdómi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að Í ehf. leitaði í málinu viðurkenningar á því að matvælaráðherra hefði verið óheimilt að fella alla starfsemi Í ehf. tengda blóðnytjum úr fylfullum hryssum hér á landi undir reglugerð nr. 460/2017 um vernd dýra sem notuð eru í vísindaskyni. Hæstiréttur tók fram að Í ehf. hefði í málatilbúnaði sínum ekki rökstutt að fyrirmæli reglugerðarinnar hefðu haft þau áhrif að honum væri ekki unnt að halda áfram starfsemi sinni að svo stöddu. Þvert á móti lægi fyrir að umrædd breyting á stjórnvaldsfyrirmælum hefði enn sem komið er engin áhrif haft á leyfi Í ehf. til starfseminnar. Hefði Í ehf. ekki rökstutt að honum yrði ókleift að halda áfram starfsemi eða með hvaða hætti breytt stjórnvaldsfyrirmæli yrðu honum sérstaklega íþyngjandi. Í ehf. hefði ekki enn lagt fram umsókn um áframhaldandi starfsleyfi eða átt samskipti við stjórnvöld um nánari skilyrði þar um. Væri því óljóst í hverju lögvarðir hagsmunir hans fælust, hvort þeir væru orðnir til og hvaða þýðingu fyrir réttarstöðu hans dómur um viðurkenningarkröfuna hefði eins og hún væri fram sett. Komst Hæstiréttur því að þeirri niðurstöðu að málatilbúnaður Í ehf. um lögvarða hagsmuni sína í skilningi 2. mgr. 25. gr. laga nr. 91/1991 væri svo vanreifaður að efnisdómur yrði ekki felldur á kröfu hans. Hinn kærði úrskurður var því staðfestur.

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem úrskurður héraðsdóms var felldur úr gildi. Héraðsdómur hafði hnekkt ákvörðun sýslumanns um að endursenda beiðni A hf. um nauðungarsölu á 24 lóðum og lagt fyrir sýslumann að taka beiðnina fyrir. Hæstiréttur taldi að beiðninni hefði ekki verið beint að réttum aðila og staðfesti niðurstöðu Landsréttar.

Ágreiningur málsins laut að því hvort R hafi árin 2015 til 2019 átt rétt á tilgreindum framlögum úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga tengdum rekstri grunnskóla á grundvelli laga nr. 4/1995 og hvort fullnægjandi lagastoð hafi verið fyrir því að undanskilja R framlögum með reglugerð nr. 351/2002. R taldi fyrirmæli reglugerðarinnar í andstöðu við 2. mgr. 78. gr. stjórnarskrárinnar um að tekjustofnar sveitarfélaga skuli ákveðnir með lögum. Hæstiréttur rakti aðdraganda að flutningi grunnskóla frá Í til sveitarfélaga árið 1996. Nefnd um flutning tekjustofna frá ríki til sveitarfélaga og jöfnunaraðgerðir lagði til að kostnaði yrði mætt með því að hækka útsvar og tilsvarandi lækkun gerð á tekjuskatti. Jafnframt lagði hún til að 80% aukinna útsvarstekna myndu renna beint til einstakra sveitarfélaga en 20% til Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga sem myndi skipta þeim hluta milli sveitarfélaga með greiðslu jöfnunarframlaga. Áætlað var að kostnaðarauki R vegna flutnings grunnskólanna yrði að fullu fjármagnaður með þeim hluta útsvarshækkunar sem rynni beint til hans. Í kjölfarið gerðu Í og sveitarfélögin samkomulag um kostnaðar- og tekjutilfærslu vegna flutnings grunnskóla. Með lögum nr. 79/1996 sem breyttu lögum nr. 4/1995 um tekjustofna sveitarfélaga var hámark útsvarsprósentu hækkað og bætt inn ákvæðum um úthlutun framlaga úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla. Samkvæmt 4. mgr. 12. gr. skyldi ráðherra í reglugerð setja nánari ákvæði um útreikning jöfnunarframlaga miðað við útgjaldaþörf sveitarfélaga með tilliti til launakostnaðar og annarra útgjalda vegna flutnings grunnskólans frá ríki til sveitarfélaga. Á þessum grunni setti ráðherra reglugerð nr. 420/1996, síðar 2. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 5. gr. reglugerðar nr. 351/2002, um jöfnunarframlög Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga til reksturs grunnskóla. Samkvæmt ákvæðum reglugerðarinnar var R undanskilinn almennum framlögum til reksturs grunnskóla og framlögum til nýbúafræðslu. Hæstiréttur tók fram að það hafi verið ótvíræð forsenda fyrir flutningi grunnskóla til sveitarfélaga árið 1996 að kostnaðarauki R yrði að fullu fjármagnaður með hækkun útsvars og hann undanskilinn framlögum úr Jöfnunarsjóði. Þá var fjallað um tilurð og markmið 2. mgr. 78. gr. stjórnarskrárinnar og taldi rétturinn að fyrirmælum hennar um að tekjustofnar sveitarfélaga skuli ákveðnir með lögum hafi fyrst og fremst verið ætlað að tryggja að tekjustofnar þeirra sem byggðust á skattheimtu hvíli á settum lögum en ekki stjórnvaldsfyrirmælum. Sveitarfélögin hefðu ýmsar aðrar tekjur samkvæmt lögum nr. 4/1995 og yrði að meta í hverju tilviki hvaða kröfur leiddi af lögmætisreglunni þegar ekki væri um að ræða beinar álögur á borgarana. Vegna þeirra forsendna sem ákveðnar voru árið 1996 hefðu umrædd jöfnunarframlög til R aldrei verið reiknuð út og engin stjórnvaldsfyrirmæli sett um að fella þau niður. Ekki var því talið að löggjafinn hefði framselt ráðherra vald til að meta hvort eða á hvaða grunni R ætti rétt til að njóta framlaganna. Þá var ekki fallist á með R að fyrirmæli reglugerðar nr. 351/2002 um tilgreind framlög úr Jöfnunarsjóði sveitafélaga hafi skort stoð í lögum nr. 4/1995 í andstöðu við 2. mgr. 78. gr. stjórnarskrárinnar. Var Í því sýknað af kröfum R.