Sjö manna dómur í máli Samkeppniseftirlitsins og Innnes ehf. vegna breytingu á búvörulögum.

Í dag var kveðinn upp dómur í máli nr. 56/2024. Í málinu var deilt um gildi ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins 26. júlí 2024 um að hafna beiðni Innness ehf. um inngrip í háttsemi framleiðendafélaga samkvæmt 5. gr. búvörulaga nr. 99/1993. Var ákvörðun Samkeppniseftirlitsins reist á því að það væri ekki lengur á valdsviði stofnunarinnar að grípa til íhlutunar gagnvart slíkum félögum þar sem þau féllu undir undanþáguheimildir 71. gr. A búvörulaga eftir breytingar sem Alþingi hefði gert með lögum nr. 30/2024. Innnes ehf. reisti málatilbúnað sinn á því að Samkeppniseftirlitið hefði byggt ákvörðun sína á röngum lagagrundvelli þar sem meðferð frumvarps til breytingalaganna hefði ekki fullnægt áskilnaði 44. gr. stjórnarskrárinnar um þrjár umræður og auk þess verið í andstöðu við 65. gr. hennar.

Með dómi Hæstaréttar 4. apríl síðastliðinn var Búsæld ehf. og Kaupfélagi Skagfirðing svf. heimiluð meðalganga í málinu og tóku félögin undir sýknukröfu Samkeppniseftirlitsins. Í niðurstöðu Hæstaréttar kom fram að horfa yrði til þess að matskennt væri hvenær breytingartillaga við frumvarp fæli í sér slíka gerbreytingu að Alþingi væri rétt að fara með hana sem nýtt og sjálfstætt frumvarp samkvæmt 44. gr. stjórnarskrárinnar. Þótt svigrúm Alþingis væri ekki óheft að þessu leyti yrði að ætla þinginu víðtækt svigrúm til mats um þau atriði sem hér skiptu máli. Hæstiréttur vísaði til aðdraganda að setningu breytingalaganna og þess að tekist hefði verið á um eftir hvaða leiðum bæri að ná markmiðum þess frumvarps sem upphaflega hafði verið lagt fram af matvælaráðherra. Væri það ekki á valdsviði dómstóla að endurskoða það pólitíska mat kjörinna fulltrúa á Alþingi sem búið hefði að baki þeirri breytingartillögu við frumvarpið sem komið hefði fram og þingið samþykkt við aðra og þriðju umræðu. Ekki var á það fallist að við setningu laga nr. 30/2024 hefði verið farið út fyrir það svigrúm sem þingið nyti til breytinga á frumvarpi þannig að brotið hefði verið gegn 44. gr. stjórnarskrárinnar. Þá var ekki talið að Innnes ehf. hefði sýnt fram á að félaginu hefði verið mismunað með ólögmætum hætti með setningu laganna þannig að brotið hefði verið gegn 65. gr. stjórnarskrárinnar. Var Samkeppniseftirlitið því sýknað af kröfu Innness ehf.

Dóminn má lesa hér