Ákvörðun Hæstaréttar

1. Samkvæmt 4. mgr. 16. gr. laga nr. 50/2016 um dómstóla standa að ákvörðun þessari hæstaréttardómararnir Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen og Skúli Magnússon.

2. Með beiðni 2. apríl 2025 leitar Lloyd‘s Insurance Company S.A. leyfis Hæstaréttar, á grundvelli 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, til að áfrýja dómi Landsréttar 6. mars sama ár í máli nr. 334/2024: Lloyd‘s Insurance Company S.A. gegn A. Gagnaðili leggst gegn beiðninni.

3. Mál þetta lýtur að kröfu gagnaðila um bætur úr vátryggingu útgefinni af leyfisbeiðanda vegna líkamstjóns sem hann taldi sig hafa orðið fyrir þegar hann féll úr stiga við vinnu sína.

4. Með dómi Landsréttar var héraðsdómur staðfestur um bótaskyldu leyfisbeiðanda og hann dæmdur til að greiða gagnaðila annars vegar 187.500 sterlingspund og hins vegar 87.776 sterlingspund með vöxtum. Ágreiningur málsins laut einkum að því hvort gagnaðili hefði vanrækt verulega upplýsingaskyldu samkvæmt 1. mgr. 82. gr. laga nr. 30/2004 um vátryggingarsamninga. Þá byggði leyfisbeiðandi á því að ekki hefði verið um slys að ræða auk þess sem ósannað væri að gagnaðila hefði vegna þessa atviks verið ófært með öllu að gegna sínu fyrra starfi. Landsréttur féllst ekki á að gagnaðili hefði með sviksamlegum hætti vanrækt upplýsingaskyldu sína í umsókn um vátrygginguna auk þess sem hann hefði veitt leyfisbeiðanda umboð til að afla frekari upplýsinga frá læknum og heilsugæslu með sérstakri yfirlýsingu. Hefði leyfisbeiðanda því verið í lófa lagið að kalla eftir frekari upplýsingum sem hann teldi að gætu haft þýðingu. Landsréttur staðfesti þá niðurstöðu héraðsdóms að leggja bæri til grundvallar að gagnaðili hefði orðið fyrir slysi er hann féll úr stiga við vinnu umrætt sinn. Um álitsgerð læknis um afleiðingar slyssins sem gagnaðili aflaði einhliða vísaði Landsréttur til þess að ágreiningslaust væri að henni hefði ekki verið mótmælt af hálfu leyfisbeiðanda við meðferð málsins í héraði og hann engin gögn lagt fram sem hnekktu eða drægju úr sönnunargildi hennar. Var leyfisbeiðandi því látinn bera hallann af sönnunarskorti um að gagnaðili væri ekki varanlega óvinnufær vegna slyssins. Landsréttur tók fram að beiðni leyfisbeiðanda um öflun matsgerðar fyrir réttinum hefði verið hafnað á þeim grunni að hann hefði vanrækt að nýta þá ríflegu fresti sem hann hefði notið við meðferð málsins fyrir héraðsdómi til að bregðast við framlagningu álitsgerðarinnar. Hefði sú vanræksla stangast á við þá meginreglu einkamálaréttarfars að málsaðilum beri að tefla fram þeim sönnunargögnum sem þeir hafa í hyggju að reisa málatilbúnað sinn á svo fljótt sem kostur er. Þá væri öflun matsgerðar fyrir Landsrétti til þess fallin að raska verulega þeim grundvelli máls sem lagður hefði verið fyrir héraðsdómi.

5. Leyfisbeiðandi byggir á því að málsmeðferð hafi verið stórlega ábótavant með vísan til þess að beiðni hans um dómkvaðningu matsmanns hafi verið hafnað. Hafi það verið í ósamræmi við 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991. Þá hafi Landsréttur ekkert fjallað um þá grundvallarmálsástæðu leyfisbeiðanda að skilmálar tryggingarinnar heimiluðu vátryggjanda að hafna bótaskyldu vegna rangrar upplýsingagjafar heldur aðeins byggt á ákvæðum laga nr. 30/2004. Þá sé dómur Landsréttar bersýnilega rangur að formi og efni til, einkum þar sem vanræksla leyfisbeiðanda á að veita sannar og réttar upplýsingar hljóti að teljast sviksamleg í skilningi 1. mgr. 83. gr. laga nr. 30/2004. Auk þess hafi sú niðurstaða að ekki hafi verið skilyrði til að beita 2. mgr. 83. gr. verið röng. Leyfisbeiðandi byggir jafnframt á því að úrslit málsins hafi verulegt almennt gildi um 82. gr. og 1. og 2. mgr. 83. gr. laganna. Loks er á því byggt að málið varði sérstaklega mikilvæga hagsmuni hans.

6. Að virtum gögnum málsins verður hvorki litið svo á að úrslit þess hafi verulegt almennt gildi né að það varði sérstaklega mikilvæga hagsmuni leyfisbeiðanda í skilningi 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991. Þá verður ekki séð að málsmeðferð fyrir héraðsdómi eða Landsrétti hafi verið stórlega ábótavant eða dómur Landsréttar sé bersýnilega rangur að formi eða efni, sbr. 4. málslið sömu málsgreinar. Beiðni um áfrýjunarleyfi er því hafnað.