Ákvörðun Hæstaréttar

1. Samkvæmt 4. mgr. 16. gr. laga nr. 50/2016 um dómstóla standa að ákvörðun þessari hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.

2. Með beiðni 5. júlí 2024 leita B og C leyfis Hæstaréttar, á grundvelli 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, til að áfrýja dómi Landsréttar 7. júní sama ár í máli nr. 321/2023: Anna María Jónsdóttir gegn B og C og gagnsök. Gagnaðili gerir ekki athugasemd við beiðnina en hefur fyrir sitt leyti óskað eftir leyfi til að áfrýja málinu til Hæstaréttar, sbr. ákvörðun nr. 2024-91.

3. Ágreiningur málsins varðar kröfu leyfisbeiðenda um ómerkingu fimm ummæla sem gagnaðili, sem er geðlæknir, setti fram í læknisvottorðum, auk krafna um miska- og skaðabætur vegna þeirra. Ummælin í vottorðunum lutu aðallega að ætluðu ofbeldi, ógnandi hegðun og hótunum leyfisbeiðanda B í garð sonar síns, leyfisbeiðanda C, og barnsmóður sinnar D.

4. Héraðsdómur ómerkti þrjú ummæli gagnaðila og gerði henni að greiða miskabætur til leyfisbeiðanda B vegna þeirra en sýknaði hana að öðru leyti. Með vísan til forsendna héraðsdóms staðfesti Landsréttur ómerkingu ummælanna og greiðslu miskabóta vegna þeirra, auk þess að ein ummæli til viðbótar voru ómerkt af Landsrétti þar sem þau voru talin hafa falið í sér ærumeiðandi aðdróttanir í garð leyfisbeiðanda B. Þá taldi Landsréttur að skýrlega mætti ráða af gögnum málsins að leyfisbeiðendur hefðu mátt þola miklar raunir vegna málsins alls. Allt að einu féllst Landsréttur á með héraðsdómi að skilyrði skorti til þess að gagnaðili yrði talin bera ábyrgð á 15 mánaða aðskilnaði leyfisbeiðenda eða því að móðir leyfisbeiðanda C hefði tekið þá ákvörðun að yfirgefa sameiginlegt heimili þeirra 8. júlí 2017.

5. Leyfisbeiðendur byggja á því að það hafi almenna þýðingu að Hæstiréttur taki málið fyrir. Í því sambandi vísa þeir til þess að læknisvottorð hafi iðulega að geyma staðhæfingar langt umfram það sem læknar hafi skynjað af eigin raun. Í þessu tiltekna máli hafi læknisvottorð verið gert í þeim tilgangi að aðstoða móður við að halda barni frá föður sínum. Leyfisbeiðendur vísa til þess að staðhæfingar í vottorðunum hafi verið afsannaðar. Þeir telja mikilvægt að Hæstiréttur taki skýrt á því hvað læknar megi votta um og á hvaða grunni. Þessi vottorð séu mikið notuð í dómsmálum og það varði miklu að tekið sé af skarið með ábyrgð lækna ef þeir votta um það sem þeir eru ekki bærir um. Þá telja leyfisbeiðendur að Landsréttur hafi ekki tekið afstöðu til orsakasambands milli gerðar vottorðanna og þeirra afleiðinga sem af þeim leiddu heldur hafi rétturinn vísað til þess að kröfur leyfisbeiðenda væru komnar út fyrir mörk þess sem skaðabótareglur bæta.

6. Að virtum gögnum málsins verður hvorki litið svo á að úrslit þess hafi verulegt almennt gildi né að það varði sérstaklega mikilvæga hagsmuni leyfisbeiðenda í skilningi 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991. Þá verður ekki séð að málsmeðferð fyrir héraðsdómi eða Landsrétti hafi verið stórlega ábótavant eða dómur Landsréttar bersýnilega rangur að formi eða efni, sbr. 4. málslið sömu málsgreinar. Beiðni um áfrýjunarleyfi er því hafnað.